Banita – Jacek Komuda

Jacek Dydyński, stolnikowic sanocki, któremu mało kto może się równać w walce szablą, zajmuje się likwidowaniem ludzi na zlecenie bogatych szlachciców. Tyle że wszystko przebiega zgodnie z prawem – Dydyński po prostu wyzywa tych ludzi na pojedynek, a że nie mają z nim najmniejszych szans, z łatwością kasuje złoto za zrealizowane zlecenie. Tymczasem na ladacznice przemyskie pada blady strach – Mikołaj Potocki morduje kobiety lekkich obyczajów i jest zupełnie bezkarny, bo nikt nie schwytał go w ciągu 48 godzin po zabójstwie. Przerażone kobiety szukają obrońcy. Najpiękniejsza i najbogatsza z nich, Bieta, postanawia zapłacić za zabicie Potockiego Jackowi Dydyńskiemu. Stolnikowic musi to jednak zrobić w ciągu rzeczonych 48 godzin od ostatniego mordu Pana Mikołaja, inaczej sam zostanie skazany na banicję za zabicie przedstawiciela szlachty.

Świetna, skrząca się humorem, szczególnie w warstwie językowej, powieść o miłości i honorze, dla których bohaterowie są w stanie poświęcić życie. Bardzo wyraziste, ciekawe postaci i interesujący pomysł (z niespodzianką), wokół którego skonstruowana została fabuła książki są chyba jej największymi zaletami. Szkoda tylko, że powieść jest tak krótka i opiera się właściwie na jednym wątku. Ciekawie by było też poznać inne przygody stolnikowica Dydyńskiego.

Poza tym Jacek Komuda musi być wielkim miłośnikiem sarmatyzmu i czasów szlacheckiej Rzeczypospolitej. Widać to niemal na każdej stronie powieści o losach Dydyńskiego – autor lubuje się w języku tamtych czasów. Pisze piękną prozą stylizowaną na język szlachty, doskonale orientuje się nie tylko w słownictwie określającym stroje szlachty, broń i sposoby walki, ale także w zwyczajach szlacheckich. Ciekawym pomysłem było umieszczenie na końcu powieści krótkiego słowniczka objaśniającego miejsca w tekście, które mogą być niezrozumiałe dla mniej obeznanego z sarmatyzmem czytelnika. W słowniczku trochę historii, trochę zwyczajów i przykładów językowych – napisane równie wciągająco jak sama powieść.

No i oczywiście nie mogę nie skomentować formy książki, a tu przede wszystkim zachwyty nad ilustracjami Huberta Czajkowskiego.